Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej, PFRON – wszystko, co musisz wiedzieć

Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej w przedsiębiorstwie wiąże się z licznymi obowiązkami po stronie pracodawcy, ale także wieloma benefitami. Decydując się na podjęcie współpracy z osobą niepełnosprawną przez minimum 36 miesięcy, możesz liczyć na zwrot nawet 15-krotności przeciętnego wynagrodzenia w kraju. To tylko jeden z benefitów, który odczujesz jako pracodawca. A zatem zobacz, dlaczego warto zdecydować się na zatrudnienie niepełnosprawnego. Poznaj swoje obowiązki, prawa i zalety takiego rozwiązania.

Spis treści:

1. Zatrudnienie osób niepełnosprawnych a Kodeks pracy
2. PFRON a zatrudnienie osób niepełnosprawnych
   1. Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników
   2. Wpłaty do PFRON
   3. Refundacja kosztów i doposażenie stanowisk
3. Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej na 1/2 etatu - PFRON
4. Dobre praktyki przy zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Zatrudnienie osób niepełnosprawnych a Kodeks pracy

Zgodnie z aktualnymi przepisami zatrudnienie osób niepełnosprawnych w firmie jest możliwe tylko w określonym wymiarze czasu pracy. Zgodnie z Art. 15 Ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych czas pracy niepełnosprawnego nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin tygodniowo.

Są jednak sytuacje, kiedy maksymalny czas pracy zatrudnionej osoby niepełnosprawnej będzie inny:

• osoby niepełnosprawne zaliczone do znacznego i umiarkowanego stopnia niepełnosprawności nie mogą pracować dłużej niż 7 godzin na dobę i 35 godzin tygodniowo,
• osoba niepełnosprawna nie może pracować w godzinach nadliczbowych,
• niepełnosprawny nie może pracować w porach nocnych.

Powyższe przepisy nie mają zastosowania, jeśli osoba niepełnosprawna jest zatrudniona przy pilnowaniu lub lekarz przeprowadzający badania profilaktyczne wyrazi zgodę na inny wymiar czasu pracy niepełnosprawnego. [1]

PFRON a zatrudnienie osób niepełnosprawnych

Jeśli chodzi o PRFON zatrudnienie osoby niepełnosprawnej niesie ze sobą wiele korzyści dla pracodawcy, ale i jednocześnie wymaga dopełnienia kilku kluczowych formalności. Zgodnie z Kodeksem pracy pracownikiem niepełnosprawnym może być osoba, która jest zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania oraz spółdzielczej umowy o pracę. [2]

Jeśli chcesz zatrudnić osobę niepełnosprawną w swojej firmie, musisz dowiedzieć się, ile wynosi aktualne dofinansowanie wynagrodzeń pracowników, jaką kwotę będziesz zobowiązany wpłacić do PFRON, a także ile dofinansowania otrzymasz na przygotowanie stanowiska pod zatrudnienie osoby niepełnosprawnej.

Dofinansowanie wynagrodzeń pracowników

Kwoty miesięcznego dofinansowania w ramach zatrudnienia niepełnosprawnego pracownika są uzależnione głównie od stopnia niepełnosprawności danej osoby. Zatrudnienie osób niepełnosprawnych w firmie generuje możliwość skorzystania z dopłat finansowanych przez Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. 

Aktualne stawki powinny zostać podwyższone zgodnie z zapowiedziami rządu, natomiast na ten moment wynoszą:

• 2400 zł (po zmianach 2760 zł) – za zatrudnienie niepełnosprawnego o znacznym stopniu niepełnosprawności,
• 1350 zł (po zmianach 1550 zł) – za zatrudnienie osób zakwalifikowanych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
• 500 zł (po zmianach 575 zł) – za zatrudnienie pracownika niepełnosprawnego o lekkim stopniu niepełnosprawności.

W przypadku osób, wobec których wydano orzecznictwo dotyczące chorób psychicznych, upośledzenia umysłowego oraz całkowitych zabrudzeń rozwojowych może wynieść zgodnie z powyższymi kategoriami analogicznie:

• 1200 zł (po zmianach 1380 zł),
• 900 zł (po zmianach 1035 zł),
• 600 zł (po zmianach 690 zł).

A zatem maksymalna kwota dofinansowania na zatrudnienie pracownika niepełnosprawnego może sięgnąć pułapu 4140 złotych, zakładając, że lada dzień PFRON wprowadzi nowe stawki.

Wpłaty do PFRON

Wpłaty do PFRON są obowiązkowe dla pracodawców spełniających określone kryteria dotyczące liczby osób zatrudnionych w przedsiębiorstwie. Wielkość zatrudnienia to podstawowe kryterium, które determinuje obowiązek powstawania obowiązku wpłaty do PFRON. 

Jesteś zobowiązany do wpłaty na rzecz Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, jeśli:

• osiągasz w danym miesiącu zatrudnienie minimum 25 osób w przeliczeniu na etaty,
• nie zatrudniasz osób niepełnosprawnych lub ich udział w ogólnym zatrudnieniu jest mniejszy niż 6%.

Obowiązek wpłat dotyczy też regionalnych placówek opiekuńczo-terapeutycznych i podobnych instytucji, gdzie ogólny stan zatrudnienia jest mniejszy niż 2% udziału osób niepełnosprawnych.

Zwolnienia z wpłat na rzecz PFRON obejmują pracodawców, którzy:

• osiągają zatrudnienie w przeliczeniu na etaty powyżej 25 osób, ale jednocześnie zatrudniają osoby niepełnosprawnej w odsetku ponad 6% ogólnej liczby zatrudnionych,
• działają jako hospicjum, centrum pomocy społecznej lub zakład opiekuńczo-leczniczy.

Zwolnienie z wpłat do PFRON obejmuje też przedsiębiorców prowadzących upadły zakład pracy i placówki dyplomatyczne i urzędy konsularne. [3]

Warto dodać, że zakłady pracy chronionej są zwolnione z obowiązku przekazywania kwot pobranych zaliczek na podatek dochodowy od przychodów ze stosunku pracy do Urzędu Skarbowego. 

Uwaga! Jako pracodawca masz obowiązek zarejestrować się w PFRON po osiągnięciu zatrudnienia co najmniej 25 osób w przeliczeniu na etaty. Aby otrzymać numer PFRON, musisz złożyć deklarację ewidencyjną lub informację ewidencyjną, zależnie od obowiązku lub zwolnienia z wpłat.

Refundacja kosztów i doposażenie stanowisk

PFRON w ramach zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych udziela też wsparcia pracodawcom na przygotowanie stanowisk pracy. Maksymalna kwota wsparcia to dwudziestokrotność przeciętnego wynagrodzenia w kraju dla każdego stanowiska przygotowywanego dla osoby niepełnosprawnej.

Ten rodzaj pomocy możesz przeznaczyć na: adaptację pomieszczeń, nabycie urządzeń ułatwiających wykonywanie pracy przez osobę niepełnosprawną oraz zakup oprogramowania dla osób niepełnosprawnych. Zwrot kosztów adaptacji stanowisk pracy dla osób z niepełnosprawnościami obejmuje wyłącznie: bezrobotnych, poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu. [4]

Oprócz możliwości pokrycia kosztów np. przygotowania podjazdów dla wózków inwalidzkich PFRON udziela pomocy na zatrudnienie osób niepełnosprawnych w kwestii organizacji szkoleń. W tym przypadku refundacja obejmuje do 70% kosztów szkolenia.

Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej na 1/2 etatu – PFRON

Zatrudnienie osoby niepełnosprawnej w stopniu umiarkowanym lub jakimkolwiek innym na ½ etatu powoduje, że kwoty przyznawanych zwrotów i dofinansowań są dzielone na pół. To oznacza, że na osobę niepełnosprawną w znacznym stopniu nie otrzymasz 2400 złotych, a jedynie 1200 złotych.

Dobre praktyki przy zatrudnianiu osób niepełnosprawnych

Jeśli zamierzasz zatrudnić niepełnosprawnego pracownika w swojej firmie, postaraj się o jak najlepsze przygotowanie całego zakładu pracy i konkretnego miejsca do potrzeb niepełnosprawnego. Przede wszystkim przestrzegaj zagadnień Kodeksu Pracy odnośnie do wymiaru czasu pracy, a także staraj się wyrozumiale podchodzić do nowo zatrudnionego niepełnosprawnego pracownika.

A zatem podczas zatrudnienia osoby niepełnosprawnej:

• zachowuj się naturalnie,
• nie zadawaj niewygodnych pytań dotyczących niepełnosprawności,
• poświęcaj odpowiednio dużo czasu na szkolenia pracownicze – cierpliwość to podstawa.

W przypadku PFRON zatrudnianie osób niepełnosprawnych jest korzystne z ekonomicznego punktu widzenia, aczkolwiek takie działania wymagają empatii i zrozumienia. Zatrudnienie niepełnosprawnych i traktowanie ich w należyty sposób przekłada się także na poprawę wizerunku przedsiębiorstwa.

[1]https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19971230776/U/D19970776Lj.pdf

[2] https://www.pfron.org.pl/pracodawcy/dofinansowanie-wynagrodzen/warunki-ubiegania-sie-o-dofinansowanie-do-wynagrodzen-pracownikow-niepelnosprawnych/

[3] https://www.pfron.org.pl/pracodawcy/wplaty-obowiazkowe/kogo-dotycza-wplaty/

[4] https://www.pfron.org.pl/pracodawcy/adaptacja-stanowisk-pracy/